Sau khi khiếu nại, UBND quận 9 “sửa sai” bằng cách thu hồi và hủy luôn sổ hồng nhà đất mà bà Nhâm mua. Nay bà không có nhà, đất thì đã bị 3 người khác chiếm.
UBND quận 9 nhầm lẫn khó hiểu!
Trong đơn kêu cứu gửi đến Báo Lao Động và Đời sống, bà Lê Thị Nhâm viết: “Tôi gửi đơn kêu cứu khẩn cấp đến quý báo để phản ánh hành vi vi phạm pháp luật của UBND quận 9 đã lấy đất của tôi sang nhượng hợp pháp (có chủ quyền hợp pháp) cấp chủ quyền cho 2 người và cấp số nhà cho 1 người khác mà không có lý do chính đáng (1 thửa đất cấp chồng 3 giấy chủ quyền, 1 người chưa cấp chủ quyền nhưng cấp số nhà), đây có phải là hành vi tiếp tay cho những kẻ cơ hội chiếm đoạt tài sản của tôi?”. Ngay sau khi nhận được đơn của bà Nhâm, phóng viên đã vào cuộc điều tra sự việc.
Theo điều tra, năm 2007, bà Nhâm chuẩn bị về hưu và mua căn nhà của ông Nguyễn Tiến Nguyên Lợi (SN 1966), có thửa đất tại phường Tăng Nhơn Phú B, quận 9, với diện tích 72m2, được UBND quận 9 cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang số AC-463102 ngày 22.6.2005. Ông Lợi đã làm nhà cấp 4 trên mảnh đất này, nhưng chưa hoàn công, vì xây dựng không phép. Do vậy, khi làm hợp đồng công chứng tại Phòng Công chứng số 3, ông Lợi bán cả đất và nhà cho bà Nhâm theo nguyên trạng hiện có với giá 300 triệu đồng.
Để tìm hiểu tính hợp pháp việc mua bán sang nhượng này, chúng tôi đã đến phòng công chứng và được biết, bản hợp đồng mua bán này hoàn toàn hợp pháp, có hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mang số 3122 ngày 15.2.2007 giữa bên chuyển nhượng là ông Lợi và bên nhận chuyển nhượng là bà Nhâm. Qua đó, bà Nhâm đã trả đủ tiền mua nhà đất và nhận toàn bộ hồ sơ giấy tờ chính để đi nộp thuế, đăng bộ. Sau đó, Chi cục thuế quận 9 yêu cầu phải có giấy xác nhận vị trí hẻm của UBND phường. Bà Nhâm đã nhiều lần đến UBND phường Tăng Nhơn Phú B, quận 9 xin xác nhận (theo mẫu đơn) thì chính quyền ở đây nại ra nhiều lý do, không xác nhận đơn của bà Nhâm và cố tình kéo dài thời gian.
Đến năm 2012, bà Nhâm mới té ngửa khi biết lý do vì sao UBND phường Tăng Nhơn Phú B, quận 9 cứ lần lữa mãi việc xác nhận vị trí hẻm cho ngôi nhà. Bởi cũng mảnh đất ông Lợi đã bán cho bà vào năm 2007, từ năm 2008 đến 2010, đã bị UBND quận 9 cấp giấy chứng nhận chủ quyền cho 2 người khác một cách kỳ lạ và cấp số nhà cho 1 hộ dân khác. Việc cấp 3 chủ quyền đất cho 3 hộ dân khác nhau cộng thêm số nhà cho 1 hộ trên cùng 1 mảnh đất này, bà Nhâm và ông Lợi đều không hề hay biết vì hai người không thường xuyên có mặt tại đây. Hiện, 3 người dân khác đã chia nhỏ căn nhà và đất của bà Nhâm thành 3 ngôi nhà khác nhau để ở.
Theo tìm hiểu của phóng viên, mảnh đất của ông Lợi có giấy chủ quyền đàng hoàng đã được UBND quận 9 cấp năm 2005 và bán cho bà Nhâm năm 2007, sau đó UBND quận 9 lại cấp chồng lấp lên mảnh đất này: Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số 071/2008/UB.GCN do UBND quận 9 cấp ngày 13.3.2008 cho ông Trần Văn Đức và bà Huỳnh Kim Dung, diện tích đất 28,3m2, diện tích nhà 48,5m2 (hiện nay nhà đất này vẫn do ông Đức, bà Dung sử dụng). Tiếp đến là Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB536744 do UBND quận 9 cấp ngày 7.5.2010 cho ông Nguyễn Văn Nở và bà Trần Thị Thơi, với diện tích đất 37m2, diện tích nhà 84,6m2 (hiện nay nhà đất này vẫn do ông Nở, bà Thơi sử dụng) và Giấy thông báo cấp số nhà số 715/TB-UBND do UBND quận 9 cấp ngày 21.10.2008 cho ông Nguyễn Quốc Thông cũng chồng lấn vào một phần đất của ông Lợi đã bán cho bà Nhâm (hiện nay nhà đất này đã được ông Thông bán giấy tay cho người khác).
Chính quyền làm sai, sao bắt… dân chịu?
Ông Lợi cho biết: “Tôi khẳng định chỉ bán nhà đất này cho một người duy nhất, đó là bà Nhâm. Ngoài ra, tôi không biết ai khác, cũng không biết việc UBND quận 9 cấp giấy chủ quyền cho 2 người khác và 1 người được cấp số nhà. Như vậy, 3 giấy UBND quận 9 cấp chồng lên đất của tôi đã bán cho bà Nhâm là hoàn toàn trái pháp luật”. Ngày 17.6.2012, bà Nhâm gửi đơn khiếu nại về việc cấp chủ quyền trái pháp luật của UBND quận 9. Sau nhiều lần gặp Chủ tịch UBND quận 9 làm việc, Chủ tịch UBND quận 9 đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của quận xem xét, tham mưu cho chủ tịch quận cách giải quyết.
Tuy nhiên, mới đây, ngày 21.8.2014, sau gần 3 năm "ngâm cứu" đơn khiếu nại, UBND quận 9 đã ban hành Quyết định số 505/QĐ.UBND về việc "Thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AC-463102 do UBND quận 9 cấp ngày 22.6.2005 cho ông Nguyễn Tiến Nguyên Lợi". Lý do thu hồi là: "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AC-463102 ngày 22.6.2005 trùng lên phần cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số 071/2008/UB.GCN ngày 13.3.2008 và Giấy quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất BB-536744 ngày 7.5.2010”.
Trong Quyết định này của UBND quận 9, không đề cập đến Giấy thông báo cấp số nhà số 715/TB-UBND do UBND quận 9 cấp ngày 21.10.2008 cho ông Nguyễn Quốc Thông. Như vậy, UBND quận 9 lấy lý do chủ quyền cấp trước cho ông Lợi (2005) lại là “trùng lên phần đất” mà 2 giấy chủ quyền được cấp sau này (năm 2008 và 2010) thì thật là phi lý (!?). Cái có trước lại cấp trùng lên cái có sau. Chưa hết, giấy chứng nhận do UBND quận 9 cấp vào năm 2008 và 2010 cho thấy UBND quận 9 đã “băm nát” thửa đất của ông Lợi diện tích 72m2 chia nhỏ và cấp chủ quyền tách thửa cho 2 hộ là ông Đức 28m2, ông Nở 37m2 và cấp số nhà cho ông Thông trên diện tích chồng lấn lên đất của ông Lợi bán cho bà Nhâm là 7m2!
Bà Nhâm bức xúc: “Tôi hoàn toàn bất bình và phẫn nộ trước cách hành xử vô trách nhiệm của UBND quận 9, bởi Quyết định số 505/QĐ.UBND ngày 21.8.2014 của UBND quận 9 không có cơ sở pháp lý và hoàn toàn trái pháp luật. Lý do để hủy giấy chủ quyền của ông Lợi không đúng. Giấy chủ quyền được cấp trước lại chồng lên giấy chủ quyền cấp sau từ 3 - 5 năm là ngược đời và quá phi lý. Nguồn gốc đất ông Lợi mua của ông Hoàng năm 2005 là hoàn toàn hợp pháp. Hai hộ được cấp giấy sau này và 1 hộ được cấp số nhà thì họ chỉ có giấy viết tay, người bán không chính chủ thì nguyên nhân gì, lý do nào mà UBND quận 9 lại tước đoạt tài sản hợp pháp của ông Lợi. Khi phát hiện sai sót về quy trình cấp giấy chủ quyền, UBND quận 9 đã không xem xét, khắc phục hậu quả là thu hồi những giấy cấp sai, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho ông Lợi mà ngược lại - ra quyết định thu hồi giấy chủ quyền của ông Lợi - liệu đây có phải là cách UBND quận 9 phủi trách nhiệm một cách dễ dàng? Đẩy thiệt thòi về phía người dân như chúng tôi? Vì vậy, ông Lợi đã ủy quyền cho tôi gửi đơn khiếu nại quyết định trái pháp luật của UBND quận 9. Tôi đã gửi đơn khiếu nại từ ngày 25.9.2014 nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả”.
Ông Nguyễn Văn Thành - Phó chủ tịch UBND quận 9 cho rằng: “Theo Luật đất đai năm 2003 và Luật Nhà ở năm 2005, việc UBND quận 9 cấp các giấy chứng nhận (3 giấy chủ quyền) trên cùng một thửa đất là chưa phù hợp theo quy định pháp luật. Do đó, UBND quận 9 thu hồi và hủy bỏ các giấy chứng nhận đã cấp. Hiện nay, UBND phường Tăng Nhơn Phú B, quận 9 đang kiểm tra, xác minh lại nguồn gốc và quá trình sử dụng đất. Sau khi có báo cáo của UBND phường, UBND quận 9 sẽ xem xét cấp lại giấy chứng nhận cho người có quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở theo quy định”.
Luật sư Lê Thanh Hải (Đoàn Luật sư TPHCM): Theo quy định của Luật Đất đai, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được thực hiện đối với từng thửa đất. Thửa đất của ông Lợi đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp, sau đó lại tiếp tục được cấp giấy chứng nhận cho hai người khác nữa là không đúng với quy định của Luật Đất đai. Cơ quan cấp giấy phải chịu trách nhiệm về việc làm sai này. Nếu những người được cấp giấy trên thửa đất của ông Lợi thiếu trung thực trong việc kê khai, lập hồ sơ cấp giấy thì cũng phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Bà Nhâm với tư cách là người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất có quyền khởi kiện vụ án dân sự đối với ông Lợi để yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng, hoàn lại tiền đã thanh toán, phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại theo thỏa thuận tại hợp đồng và quy định của pháp luật. Ông Lợi với tư cách là người sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện đối với cơ quan cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các cá nhân có liên quan yêu cầu hủy 2 giấy chứng nhận cấp sai và bồi thường thiệt hại, yêu cầu giao lại thửa đất cho ông nếu những người này đang chiếm hữu, sử dụng bất hợp pháp.