Vướng vào vòng lao lý vì cưa 12 cây tràm trên đất nhà

TAND tỉnh Đồng Nai vừa đưa vụ án hình sự ra xét xử phúc thẩm đối với 8 người cùng ngụ tại P.Long Bình, TP.Biên Hòa (Đồng Nai) về tội “hủy hoại tài sản” do đã chặt 12 cây tràm của Trung tâm Lâm trường Biên Hòa (TTLNBH) gây thiệt hại hơn 10 triệu đồng.

Trước đó, ngày 15.12.2014, TAND TP.Biên Hòa (Đồng Nai) đã đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm và tuyên phạt tù cả 8 người. Cụ thể, các bị cáo Đinh Trọng Thúc (48 tuổi), Vũ Thị Mộng Thu (49 tuổi), Ngô Quang Tuyên (35 tuổi), Vũ Thị Mộng Huyền (42 tuổi, em ruột Thu), và Nguyễn Thị Thu Hường (24 tuổi) bị tòa tuyên phạt mỗi bị cáo 5 tháng 4 ngày tù (bằng với thời gian tạm giam), thả tự do ngay tại tòa.
Riêng bị cáo Nguyễn Tồn Chí (52 tuổi, chồng Thu) Nguyễn Thị Anh (42 tuổi, vợ Thúc), Đỗ Thị Le (64 tuổi, tất cả cùng ngụ TP.Biên Hòa) bị phạt 6 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo. Sau khi TAND TP.Biên Hòa tuyên án, 7 bị cáo có đơn kháng cáo lên TAND tỉnh Đồng Nai kêu oan không chặt cây của lâm trường và có những chứng cứ giả mạo để đẩy các bị cáo vào vòng lao lý. Riêng bị cáo Nguyễn Tồn Chí không làm đơn kháng cáo.
Theo cáo trạng, ngày 26.10.1992, Trạm trồng rừng Biên Hòa (nay là TTLNBH) ký hợp đồng giao nhận 1ha đất (trong đó có 0,22ha đất trống thuộc lô 129 và 0,78ha đất đã trồng rừng thuộc lô 104) tại tổ 23, KP.8, P.Long Bình, TP.Biên Hòa, Đồng Nai cho ông Ngô Văn Yến để ông này trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng cho đến khi thu hoạch sản phẩm sẽ được chia sản phẩm theo hợp đồng.
Ngày 4.12.2001, được sự đồng ý của TTLNBH, ông Yến chuyển nhượng lại hợp đồng trên cho ông Nguyễn Đức Hiền để tiếp tục chăm sóc, bảo vệ sinh và hưởng lợi sản phẩm trực tiếp với TTLNBH theo hợp đồng.
Sau khi chuyển nhượng, ngày 14.11.2005, ông Hiền viết giấy mua bán tay sang nhượng trái phép cho ông Nguyễn Thiện Hùng với diện tích 18mx56m thuộc lô 104. Ngày 16.11.2005, ông Hiền tiếp tục viết giấy mua bán tay sang nhượng trái phép cho chồng Vũ Thị Mộng Thu và Nguyễn Tồn Chí với diện tích 26.00m2 đất thuộc lô 104 và 22.00m2 thuộc lô 129 với 260 triệu đồng.
Đến ngày 19.12.2005, ông Hùng tiếp tục viết giấy tay sang nhượng diện tích 9m x 27m (trong số diện tích tại lô 104) cho vợ chồng Đinh Trọng Phúc và Nguyễn Thị Anh giá 100 triệu đồng. Đến năm 2005 và 2006, vợ chồng Thu, Chí viết giấy sang nhượng lại cho Đỗ Thị Le với diện tích đất 18,5m x 27m với giá 150 triệu đồng; Ngô Quang Tuyên diện tích đất 10m x 27m với giá 100 triệu đồng và Vũ Mộng Huyền diện tích 5m x 30m với giá 20 triệu đồng.
Ngày 13.10.2014, Đinh Trọng Phúc, Vũ Thị Mộng Thu, Nguyễn Tồn Chí, Ngô Quang Tuyên, Vũ Thị Mộng Huyền, Đỗ Thị Le, Nguyễn Thị Anh và Nguyễn Thị Thu Hường đến chặt cây, dọn cỏ trên lô đất 104 để sử dụng và cùng nhau góp 700.000 đồng thuê các anh Nguyễn Văn Chiến, Nguyễn Phi Long dùng máy cưa số cây tràm của TTLTBH đã trồng trên lô 104 vào năm 2001 thì bị TTLTBH phát hiện, lập biên bản sự việc và chuyển hồ sơ cho Cơ quan CSĐT Công an TP.Biên Hòa điều tra xử lý.
Ngày 24.4.2014, TTLTBH xác định, số cây tràm bị chặt vào ngày 13 và 14.10.2014 là 12 năm, đây là giai đoạn cây đang ở độ tuổi rừng gần thành thục. 12 cây tràm đã bị chặt hạ có tổng giá trị định giá là 10.694.167 đồng.
Tại Bản kết luận điều tra số 704/KLĐT-HS, Cơ quan CSĐT Công an TP.Biên Hòa đã kết luận, Đinh Trọng Phúc, Vũ Thị Mộng Thu, Nguyễn Tồn Chí, Ngô Quang Tuyên, Vũ Thị Mộng Huyền, Đỗ Thị Le, Nguyễn Thị Anh và Nguyễn Thị Thu Hường thuê người đốn hạ 12 cây tràm thuộc sở hữu của TTLTBH trực tiếp quản lý. Hành vi của các bị can đã cấu thành tội “Hủy hoại tài sản” quy định tại khoản 1, điều 143 BLHS.
 Đại diện TTLNBH: Chúng tôi đã bán 12 cây tràm.
Luật sư đòi tuyên vô tội, viện kiểm sát đề nghị trả hồ sơ
Tại phiên phúc thẩm, các bị cáo đều kêu oan, đề nghị tòa phúc thẩm phải tuyên vô tội, vì những cây tràm mà họ thuê người cưa bỏ là những cây tràm tái sinh chứ không phải do lâm trường trồng. Hơn nữa, xung quanh khu vực có tới hàng ngàn người cũng chặt cây tràm xây nhà nhưng không ai bị xử lý, các cơ quan chức năng cũng không có ý kiến gì, như vậy là không công bằng với họ.
Trong khi đó, luật sư Trần Vũ Hải - bào chữa cho 8 bị cáo - đưa ra hàng loạt vi phạm của cơ quan tiến hành tố tụng TP.Biên Hòa; chứng cứ vụ án được làm giả, không đúng sự thật; hành vi chặt phá cây rừng trồng (nếu có) chỉ vi phạm hành chính, chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự (định giá trên 10 triệu đồng)… Các luật sư đề nghị tuyên các bị cáo vô tội, luật sư Trần Vũ Hải đề nghị Tòa án khởi tố vụ án làm sai lệch hồ sơ theo Điều 300 Bộ luật Hình sự tại Cơ quan điều tra TP.Biên Hòa. Viện KSND tỉnh Đồng Nai đề nghị hủy bản án sơ thẩm của TAND TP.Biên Hòa đối với 8 bị cáo về tội “hủy hoại tài sản” để điều tra lại vụ chặt 12 cây tràm.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Đinh Trọng Thúc nói: “Hai vợ chồng bị cáo không chặt cây. Đất của bị cáo sang nhượng lại đã có 2 cây keo lai nhỏ tái sinh trên đất. Bị cáo bỏ công chăm sóc mới chặt thì lâm trường ra lập biên bản mang về. Bị cáo đề nghị Viện KSND đưa ra bằng chứng”. Bị cáo Thúc cũng cung cấp hình ảnh chụp từ vệ tinh khu đất ở khu phố 8, P.Long Bình để khẳng định khu vực này nhà xưởng đã mọc đầy, không phải là rừng như TTLNBH nói với công an.
Ngoài ra, hầu hết bị cáo kháng cáo đều cho rằng, đất mua sang tay lại chỉ có vài cây keo lai, đề nghị hội đồng xét xử phải chứng minh 12 cây keo lai là giá trị tài sản bị thiệt hại của TTLNBH.
Tại tòa, đại diện TTLNBH cho biết, ban đầu lập biên bản xác định có 24 cây keo lai bị chặt nhưng sau đó xác minh thiệt hại còn 12 cây.
Khi đại diện Viện KSND tỉnh Đồng Nai đặt câu hỏi: “12 cây này hiện đang ở đâu?” thì đại diện TTLNBH trả lời rằng: “Đã bán!” với lý do là không biết nó ảnh hưởng tới vụ án. Viện KSND tỉnh cho rằng 12 cây keo lai là vật chứng của vụ án nhưng trung tâm đem đi bán là sai quy trình về bảo quản vật chứng vụ án.
Để làm rõ vụ án, luật sư Trần Vũ Hải (bào chữa cho các bị cáo) đã dẫn chứng TTLNBH lập biên bản có 24 cây bị chặt nhưng trong hồ sơ hoàn toàn không thể hiện hình ảnh các gốc cây bị chặt. Những cây bị chặt được cho là tài sản bị thiệt hại đã được nhân chứng có mặt ở tòa khai đã bán trước khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án... Luật sư Hải cũng yêu cầu cung cấp các biên bản nghiệm thu, biên bản thể hiện việc giao đất trồng rừng của các chủ đất trước đây để chứng minh các bị cáo đã chặt cây của trung tâm nhưng đại diện TTLNBH cho hay “đã thất lạc” và “không có”...
 Các bị cáo đều cảm thấy tức tưởi với bản án sơ thẩm.
Đề nghị khởi tố vụ án xâm phạm hoạt động tư pháp
Luật sư Trần Vũ Hải tranh luận: Vật chứng đã bán hết thì không bao giờ xác định thiệt hại được nữa, không điều tra được nữa. Với hồ sơ vụ án và các lời khai tại tòa đã đủ cơ sở tuyên các bị cáo vô tội để chấm dứt đau khổ cho họ. Luật sư Hải còn đề nghị tòa khởi tố ngay vụ án hình sự xâm phạm hoạt động tư pháp. Cụ thể, theo ông, vụ án này đã gia hạn một lần, sau đó ra quyết định đình chỉ vụ án do không xác định được tội phạm thì chỉ trong vòng 24 giờ phục hồi điều tra bắt các bị can. Các luật sư phản đối vì cho rằng CQĐT đã gia hạn điều tra nhiều lần, vật chứng không còn, điều tra thêm cũng không thể xác định thiệt hại. Điều tra lại chỉ làm tốn chi phí, thời gian cho gia đình các bị cáo và các cơ quan pháp luật một cách vô ích. Viện KSND TP.Biên Hòa cũng không đặt vấn đề vì sao phải bắt họ và chưa xác định được thiệt hại thì căn cứ vào đâu để khởi tố vụ án hình sự.
Đại diện Viện KSND tỉnh Đồng Nai cho biết, chúng tôi chia sẻ với bức xúc của các bị cáo. Chúng tôi đã công tâm nghiên cứu hồ sơ kháng cáo. Bị truy tố hủy hoại tài sản phải có thiệt hại nhưng tài sản không còn nữa. Hậu quả thiệt hại xảy ra là không có. Vì vậy quan điểm là trả hồ sơ để xem có thiệt hại nào khác nữa không. Riêng vấn đề luật sư đề nghị khởi tố vụ án xâm phạm hoạt động tư pháp nằm ngoài phạm vi của chúng tôi.
Trong phần tự bào chữa, tất cả bị cáo kháng cáo đều kêu oan và đề nghị hội đồng xét xử tuyên vô tội. Bị cáo Thúc nói: "Ngay từ lúc bị bắt giam đến giờ này, tôi luôn khẳng định mình không có tội. Hai cây tái sinh nằm trên đất của tôi, tôi chặt mà bắt tôi là sao?".
Vụ 8 người chặt 12 cây tràm lãnh án tù: Y án sơ thẩm
Ngày 13.4, TAND tỉnh Đồng Nai đã tuyên y án sơ thẩm bản án của TAND TP.Biên Hòa đối với 8 bị cáo về tội hủy hoại tài sản do đã chặt 12 cây tràm của Trung tâm lâm nghiệp Biên Hòa, gây thiệt hại hơn 10 triệu đồng. Tòa phúc thẩm nhận định, bản án sơ thẩm là có cơ sở, đồng tình với bản án sơ thẩm, bác đề nghị ý kiến hủy án điều tra lại của VKSND tỉnh, bác ý kiến hủy án, đình chỉ vụ án tuyên không phạm tội của luật sư bào chữa. Trước đó, ngày 8.4, TAND tỉnh Đồng Nai đưa vụ án hình sự ra xét xử phúc thẩm đối với 8 người cùng ngụ tại phường Long Bình, TP.Biên Hòa, nhưng hẹn ngày 13.4 mới tuyên án. Ngày 15.12.2014, TAND TP.Biên Hòa đã đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm và tuyên phạt tù cả 8 người. Cụ thể, các bị cáo: Đinh Trọng Thúc (48 tuổi), Vũ Thị Mộng Thu (49 tuổi), Ngô Quang Tuyên (35 tuổi), Vũ Thị Mộng Huyền (42 tuổi, em ruột Thu) và Nguyễn Thị Thu Hường (24 tuổi) bị tòa tuyên phạt mỗi bị cáo 5 tháng 4 ngày tù (bằng với thời gian tạm giam), thả tự do ngay tại tòa. Riêng bị cáo Nguyễn Tồn Chí (52 tuổi, chồng Thu) Nguyễn Thị Anh (42 tuổi, vợ Thúc), Đỗ Thị Le (64 tuổi, tất cả cùng ngụ TP.Biên Hòa) bị phạt 6 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo. Sau khi tòa tuyên án, 7 bị cáo có đơn kháng cáo kêu oan. Riêng bị cáo Nguyễn Tồn Chí không làm đơn kháng cáo.                         HÀ ANH CHIẾN